Τι είναι η κολπική μαρμαρυγή
Η κολπική μαρμαρυγή είναι μια αρρυθμία της καρδιάς κατά την οποία οι άνω κοιλότητες της καρδιάς (κόλποι) αρχίζουν να διεγείρονται από χαώδη ηλεκτρική δραστηριότητα. Αυτό έχει ως συνέπεια οι κάτω κοιλότητες της καρδιάς (κοιλίες) να συσπώνται άρρυθμα.
Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να είναι ανεκτή από τους ασθενείς, οι οποίοι μπορεί να μη νιώθουν καθόλου συμπτώματα, αλλά μπορεί και να είναι εντόνως συμπτωματικοί και να νιώθουν φτερούγισμα στο στήθος, εύκολη κόπωση, δύσπνοια στην προσπάθεια, κ.ά. Σε ορισμένους ασθενείς η κολπική μαρμαρυγή αυξάνει τον κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και γι’αυτό θα πρέπει να λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή.
Τι είναι η κατάλυση κολπικής μαρμαρυγής
Σε περίπου 95% των ασθενών με παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή, το αίτιο είναι ανώμαλοι πυροδότες εντός των πνευμονικών φλεβών. Οι πνευμονικές φλέβες παροχετεύουν το αίμα από τους πνεύμονες στον αριστερό κόλπο (αριστερή άνω κοιλότητα της καρδιάς). Η παθολογική αυτή ηλεκτρική δραστηριότητα εντός των πνευμονικών φλεβών μπορεί να έχει ως συνέπεια την πλήρη ηλεκτρική αποδιοργάνωση του αριστερού κόλπου και την πρόκληση κολπικής μαρμαρυγής.
Η κατάλυση κολπικής μαρμαρυγής είναι ένας τύπος διαδερμικής επέμβασης (διαμέσου της αγγειακής κυκλοφορίας, όπως το ‘μπαλονάκι’), κατά την οποία απομονώνονται ηλεκτρικά οι πνευμονικές φλέβες. Με αυτό τον τρόπο δεν επιτρέπεται στους ανώμαλους ηλεκτρικούς πυροδότες εντός των πνευμονικών φλεβών να επηρεάσουν την ηλεκτρική δραστηριότητα του αριστερού κόλπου και κατά συνέπεια να προκαλέσουν κολπική μαρμαρυγή. Σε περιπτώσεις εμμένουσας κολπικής μαρμαρυγής μπορεί να χρειαστεί να γίνει πιο εκτεταμένη κατάλυση, πέραν της ηλεκτρικής απομόνωσης των πνευμονικών φλεβών, με την εφαρμογή βλαβών και εντός των κόλπων.
Ποιός μπορεί να ωφεληθεί από την κατάλυση κολπικής μαρμαρυγής
Η επέμβαση αυτή ενδείκνυται σε ασθενείς με συμπτωματικά, υποτροπιάζοντα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής εφόσον, είτε έχει αποτύχει η δοκιμή τουλάχιστον ενός αντιαρρυθμικού φαρμάκου, είτε ο ασθενής δεν ανέχεται τα αντιαρρυθμικά φάρμακα είτε δεν επιθυμεί να λαμβάνει αντιαρρυθμική αγωγή δια βίου. Όφελος μπορούν να έχουν και οι ασθενείς που εμφανίζουν έκπτωση της απόδοσης της καρδιάς τους λόγω της κολπικής μαρμαρυγής (ταχυμυοκαρδιοπάθεια).
Σκοπός της κατάλυσης της κολπικής μαρμαρυγής είναι η συμπτωματική βελτίωση των ασθενών. Αυτό μπορεί να σημαίνει, είτε πλήρη εξαφάνιση της κολπικής μαρμαρυγής, είτε μείωση των υποτροπών σε διάρκεια ή συχνότητα. Βελτίωση αναμένεται σε περίπου 70% των ασθενών με παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή στο έτος. Στους υπόλοιπους ασθενείς μπορεί να χρειαστεί δεύτερη επέμβαση για συνολικό ποσοστό επιτυχίας περίπου 85% στο έτος. Τα ποσοστά επιτυχίας μειώνονται σε ασθενείς που έχουν κολπική μαρμαρυγή επί μακρότερο χρονικό διάστημα, σε αυτούς με πολύ διατεταμένο αριστερό κόλπο και σε ασθενείς παχύσαρκους, διαβητικούς ή με αρρύθμιστη αρτηριακή πίεση. Σε βάθος χρόνου, το ποσοστό επιτυχίας πέφτει και σε ένα ποσοστό ασθενών θα επανεμφανισθεί κολπική μαρμαρυγή. Γι’αυτό είναι σημαντικό να έχει κατανοήσει ο ασθενής τα οφέλη και τις πιθανές επιπλοκές της επέμβασης προτού αποφασίσει να υποβληθεί σε κατάλυση κολπικής μαρμαρυγής.
Πώς γίνεται η ηλεκτρική απομόνωση των πνευμονικών φλεβών
Η επέμβαση γίνεται συνήθως υπό καταστολή ή γενική αναισθησία. Υπό άσηπτες συνθήκες, παρακεντάται η δεξιά μηριαία φλέβα (στη βουβωνική περιοχή) του ασθενούς και τοποθετούνται θηκάρια (μικροί πλαστικοί σωλήνες) διαμέσου των οποίων προωθούνται στην καρδιά οι καθετήρες χαρτογράφησης και κατάλυσης. Για να αποκτήσουμε πρόσβαση στον αριστερό κόλπο διενεργούμε κολπική διαγραγματοστομία (μια μικρή τρύπα ανάμεσα στη δεξιά άνω και την αριστερή άνω κοιλότητα της καρδιάς) , η οποία επουλώνεται με την πάροδο του χρόνου. Αφού αποκτήσουμε πρόσβαση στον αριστερό κόλπο, απομονώνουμε ηλεκτρικά τις πνευμονικές φλέβες με τη εφαρμογή βλαβών με τη χρήση ραδιοσυχνότητας και συστημάτων τρισδιάστατης ηλεκτροανατομικής χαρτογράφησης (Εικόνες 1 και 2), μπαλλόνι με χρήση κρυοενέργειας (Εικόνα 3, Βίντεο 1) ή καθετήρα κατάλυσης παλμικού πεδίου [Pulsed Field Ablation (PFA), Εικόνα 4].
Βίντεο. Ηλεκτρική απομόνωση των πνευμονικών φλεβών με τη χρήση κρυοενέργειας
Επιπλοκές της επέμβασης
Σοβαρές επιπλοκές μπορεί να συμβούν σε περίπου 2%-3% των περιπτώσεων κατάλυσης κολπικής μαρμαρυγής. Αυτές περιλαμβάνουν:
- Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο <1%
- Κολπο-οισοφαγική επικοινωνία/Διάτρηση οισοφάγου <0.5%
- Καρδιακός επιπωματισμός ≈1%
- Θάνατος (περίπου 1:1000)
Λιγότερο σοβαρές επιπλοκές είναι:
- Στένωση πνευμονικών φλεβών <1%
- Αγγειακές επιπλοκές 2%
- Πάρεση φρενικού νεύρου <1%
Τι γίνεται μετά την επέμβαση (επιστροφή στην καθημερινότητα)
Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στη συνήθη φυσική του δραστηριότητα μετά από περίπου 7-10 ημέρες και να απέχει από την εργασία του από 2 έως 15 ημέρες. Θα χρειαστεί να λαμβάνει την αντιπηκτική του αγωγή για τουλάχιστον 8 εβδομάδες. Μετά τις 8 εβδομάδες, η λήψη αντιπηκτικής αγωγής θα εξαρτηθεί από την ύπαρξη παραγόντων κινδύνου για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
